De Nederlandse beursgenoteerde vastgoedsector is niet al te optimistisch over de vooruitzichten voor 2017
Door Elvan Bayraktaroglu
Gepubliceerd in PropertyNL Magazine nr. 1, 27 januari 2017
Tijdens het onlangs gehouden EPRA Insight Event bleek dat het belangrijkste probleem volgens het panel van deskundigen de volatiliteit op de beurs is. Ook is de retailsector nog niet volledig hersteld en is het FBI-regime in Nederland minder flexibel dan in andere Europese landen.
Op dit moment hebben vier Nederlandse vastgoedbedrijven die zijn genoteerd aan de EPRA Developed European Index een gezamenlijke beurswaarde van ongeveer € 5 mrd. Als gevolg hiervan zijn de Nederlanders nu gerangschikt op de achtste plek, onder België en iets boven Oostenrijk.
Tijdens de Amsterdamse EPRA Insight-bijeenkomst werd er met geen woord gerept over de Brexit of het presidentschap van Donald Trump, en de mogelijke gevolgen voor onder andere de Europese vastgoedmarkt. Moderator Remco Simon, directeur Research bij Kempen & Co, wist desondanks de toon te zetten voor de avond toen hij het panel vroeg of zij optimistisch waren over de vooruitzichten voor 2017.
Hij wees erop dat het beleggingsvolume in Nederland, volgens de onderzoeksgegevens van CBRE, over 2016 is uitgekomen € 13,5 mrd, een record sinds 2007. Het bruto-aanvangsrendement in de kantorenmarkt is gedaald tot 4,25%. ‘Vanmiddag daalde de rente op de tienjarige staatsobligaties tot 0,4%, een afname van 30 basispunten op jaarbasis. Daarmee is de rente fors lager dan de 4% die we zagen op het hoogtepunt van de vorige vastgoedcyclus’, aldus Simon.
Evert Jan van Garderen, financieel topman van Eurocommercial Properties, is niet pessimistisch. Wel vindt hij de volatiliteit van de aandelenkoersen een punt van zorg, hoewel schuld nu goedkoop gefinancierd kan worden.
Het optimistische sentiment is volgens aldus Bernd Stahli, ceo van NSI, wellicht meer van toepassing op andere Europese markten. ‘Wie de laatste jaren in Nederland heeft geïnvesteerd heeft weinig meegekregen van het optimistische sentiment. De kantorenmarkt loopt pas warm sinds 2014 en de winkelmarkt moet nog op gang komen.’ Wel wijst Stahli erop dat er positieve signalen zijn dat de economie aantrekt. ‘Het leven is niet al te slecht in dat opzicht en we zien dat terug in de opnamecijfers.’
Betekent dit dat er geen groei is voor de relatief kleine Nederlandse beursgenoteerde vastgoedmarkt? Christian Teunissen, ceo van de onlangs in Brussel genoteerde studentenhuisvester Xior, merkt in eerste instantie op dat het Belgische FBI-regime in België flexibeler is dan in Nederland. ‘Xior startte met een portefeuille bestaande uit Belgische en Nederlandse studentenwoningen met een omvang van € 200 mln. Voor de Belgen was lenen ook makkelijker tijdens de crisis.’
Patrick Kanters van APG Asset Management voegde daaraan toe dat de private equity-investeerders, actief op de Nederlandse markt, geen gebruik gemaakt hebben van een exit via een beursgang, zoals dat bijvoorbeeld in Duitsland wel is gebeurd. ‘De Duitse woningmarkt bestond 10–15 jaar geleden amper, en kijk nu eens.’
Onbetwist was het feit dat Nederland geen fiscaal vriendelijke REIT-structuur kent, zoals andere landen. Volgens de panelleden zou dat het investeren in Nederland een stuk makkelijker maken.
