Snelle toename blockchain-plannen

De toename van blockchain-technologie in de vastgoedsector bleek half oktober bij de tweede bijeenkomst van de Nederlandse afdeling van de International Blockchain Real Estate Association (IBREA). De dag werd voorgezeten door Jo Bronckers (FGH), The Netherlands Chapter Chair van IBREA.
Een reeks bedrijven hield een korte ‘pitch’, waarin zij hun blockchain-initiatieven naar voren brachten. Gevestigde bedrijven Deloitte, APG, Annexum, Prologis en IBM kwamen aan het woord, maar ook twee start-ups die de vastgoedwereld willen veranderen: Bloghouse/Quadastre en Blandlord.
Het bijzondere aan de blockchain-technologie is dat deze wordt aangestuurd en vormgegeven door gebruikers over de gehele wereld. Samen zorgen zij voor de efficiëntie en veiligheid van het systeem, door het digitale kasboek met alle transacties, de ‘blockchain’, met elkaar te delen. Er is geen centrale partij nodig die bijvoorbeeld de bitcoin (momenteel de bekendste toepassing van de blockchain-technologie, red.) beheert of reguleert.
De interesse in blockchain-technologie is groot, omdat deze fraude kan tegengaan. Een blockchain wordt ook vergeleken met een ‘grootboek’ of ledger. Alle toevoegingen aan dat grootboek worden gesynchroniseerd en alle grootboekhouders moeten consensus bereiken, waardoor alle grootboeken gelijke kopieën zijn. Via een cryptografisch systeem kunnen alleen bevoegden de stukjes inzien.

Kadaster vervangen
Jan-Willem Santing van Deloitte vertelde dat de financiële sector niet de enige is die door brede toepassing van blockchain-technologie op zijn kop zal staan. Als je een huis koopt, staat het eigendom geregistreerd bij het Kadaster en zorgt een notaris voor de overdracht ervan, van verkoper naar koper. De blockchain zou de rol van het Kadaster kunnen vervangen. In dat geval zou de verkoper zelf het eigendom kunnen overdragen aan de koper; tussenkomst van een notaris is overbodig. Die heb je alleen aan het begin van de keten nodig om eenmalig te registreren van wie het pand op dat moment is. Daarna is de keten van eigendom volledig via de blockchain te traceren. De prille start-up Bloghouse/Qadastre wil inspelen op de mogelijkheden en hield een pitch over de plannen.
Maar ook op een ander onderdeel van de woningmarkt zijn serieuze initiatieven. Zo is daar Blandlord, onderdeel van Biccur, waarin wordt geïnvesteerd door onder anderen de oprichters van Fox IT. Blandlord is ontstaan uit een idee om deeleigenaar van vastgoed te worden. Voor gewone mensen is investeren in vastgoed vaak een brug te ver door de hoeveelheid werk, de financiële verplichtingen en het zoeken naar huurders. Blandlord heeft een platform gebouwd waar mensen een huis te koop kunnen aanbieden en waar deze huizen in delen door anderen gekocht en verkocht kunnen worden. Hierdoor kan iedereen deel-eigenaar worden van een verhuurd huis. Het is de bedoeling dat iedereen zijn eigen deel ook weer kan verkopen. Inmiddels is het eerste huis (in Rotterdam) op 1 oktober via de nieuwe technologie gekocht door investeerders. Uiteindelijk zullen in alle grote steden van Nederland op deze manier panden worden verhandeld, denkt Blandlord.
De risico’s voor de eigenaren zijn leegstand en waardedaling. Blandlord beperkt deze risico's door te kiezen voor stedelijk vastgoed in het middensegment. De prognoses zijn gunstig voor de komende 20 jaar. Een toekomstige eigenaar kiest zelf in welke woningen hij een aandeel wil kopen. Gebruikers wordt geadviseerd om hun risico te spreiden, door mede-eigenaar te worden in meerdere woningen.

Overbodige structuren
Maar ook gevestigde beleggers zijn volop bezig met de mogelijkheden. De technologie maakt immers een open administratie mogelijk en directe toegang van eigenaren en huurders tot de assets. Dat kan de cv- en fondsstructuren die nu nodig zijn overbodig maken. Prologis, een van ’s werelds grootste investeerders in distributiecentra, is er al volop mee bezig. Ook een van de leidende cv-aanbieders Annexum liet bij monde van directeur Huib Boissevain weten open te staan voor pilots op dit gebied.
En wat te denken van APG, een van ’s wereld grootste (vastgoed)investeerders (namens met name het pensioenfonds ABP), die ook een pitch hield. Ceo Gerard van Olphen liet eerder deze zomer weten dat de beloften van blockchain van grote invloed zijn op de toekomst van APG. Door nu substantieel in technologische innovaties op deze terreinen te investeren en daarbij partnerschappen aan te gaan met bedrijven, start-ups en kennisinstellingen, wil APG bijdragen aan de slagkracht, synergie en snelheid die nodig zijn om Nederland straks in de voorhoede te laten meelopen.
De projecten gaan plaatsvinden op de Brightlands Smart Services Campus in Heerlen. Bas Heeringa van Brightlands hield een pitch. Het is de bedoeling dat op de campus slimme toepassingen voor verschillende sectoren worden ontwikkeld. Op het terrein van blockchain gaat het onder meer om toepassingen voor de financiële sector, de logistiek, de onroerendgoedsector en op het medische vlak. De ambitie is om uit te groeien tot Europese broedplaats voor blockchain-toepassingen. Daarbij wordt samengewerkt met uiteenlopende bedrijven die een bijdrage gaan leveren aan het centrum. Daarnaast wordt gebruik gemaakt van onderzoek- en studieprogramma’s van verschillende wetenschappelijke instituten, waaronder TNO en Biss. Tot slot worden start-ups en scale-ups geworven, waaraan op de campus uiteenlopende faciliteiten beschikbaar worden gesteld.

IBM Cloud
Een grote speler in blockchain is IBM. De IT-gigant gaat verschillende blockchain-diensten aanbieden in combinatie met de ‘IBM Cloud’, waaronder het toevoegen van data van internet-of-things-apparaten aan blockchains. IBM zegt dat het de grootste leverancier van code is binnen het zogenoemde Hyperledger-project.
Het Hyperledger-project, dat onder toezicht van The Linux Foundation staat, moet tot een alternatieve blockchain leiden, de technologie waarop onder andere bitcoin gebaseerd is. Het opensourceproject, dat tot voor kort bekendstond onder de naam Open Ledger, heeft als doel blockchain-technologie ruimer in te zetten voor andere doeleinden dan louter financiële, zoals logistiek. Het project wordt ondersteund door veel verschillende bedrijven, waaronder Intel, ABN Amro en JP Morgan. IBM test momenteel verschillende blockchain-diensten binnen zijn eigen IBM Cloud, waarna het bruikbare code deelt met het project.
Om nog meer ideeën op te doen rond het gebruik van een blockchain, richt IBM in verschillende steden wereldwijd IBM Garages in om verder te kijken naar mogelijke implementaties. Naast het verwerken van andersoortige diensten in een blockchain, zoals contracten vastleggen, wil de Hyperledger-organisatie blockchain-technologie schaalbaar, sneller en makkelijker in gebruik maken.